ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ
Η «Αγιορειτική Εστία» είναι Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2000 από τον Δήμο Θεσσαλονίκης και την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους και ουσιαστικά αποτελεί την λειτουργική συνέχεια της Εκθέσεως «Θησαυροί του Αγίου Όρους», που παρουσιάστηκε το 1997, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Θεσσαλονίκης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

Στεγάζεται στο κέντρο της πόλης, στο διατηρητέο κτίριο Νεδέλκου, στην οδό Εγνατία 109, κτίριο το οποίο παραχωρήθηκε από τον Δήμο Θεσσαλονίκης για τις δραστηριότητές της.

Η ΙΔΡΥΣΗ, ΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ, ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ
Στις 13 Μαΐου 2000 υπογράφθηκε στις Καρυές, στην αίθουσα συνεδριάσεων της Ιεράς Κοινότητας, η ιδρυτική πράξη για τη σύσταση της Αγιορειτικής Εστίας, μεταξύ του εκπροσώπου του Δήμου Θεσσαλονίκης, Δημάρχου κ. Βασιλείου Παπαγεωργόπουλου και του Πρωτεπιστάτη του Αγίου Όρους Γέροντος Ιωαννικίου Διονυσιάτη και των τριών Επιστατών Γέροντος Αθανασίου Ζωγραφίτη, Ιερομονάχου Κυρίωνος της Μονής Αγίου Παντελεήμονος και του Γέροντος Εφραίμ Κωνσταμονίτη.

Είχαν προηγηθεί οι αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων των δύο φορέων, του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης αφ΄ ενός και της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους αφ΄ ετέρου, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν σε σχετικό αίτημα, που τους υπέβαλε η Συντονιστική Επιτροπή της Εκθέσεως των Θησαυρών του Αγίου Όρους, σε εφαρμογή της απόφασής της, να υπάρξει κάποια συνέχεια στο μεγάλο εκείνο γεγονός, που ανακηρύχθηκε ως το κορυφαίο γεγονός του 1997 σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι σκοποί της Αγιορειτικής Εστίας, όπως περιγράφονται στο καταστατικό της είναι οι εξής:
Α. Η διαχείριση του διατηρητέου κτιρίου της  πρώην κλινικής Νεδέλκου, ιδιοκτησίας του Δήμου  Θεσσαλονίκης επί της οδού  Εγνατίας αρ. 109, όπου θα     στεγαστούν τα θρησκευτικής – λατρευτικής και καλλιτεχνικής αξίας παράγωγα εκθέματα, καθώς και συναφείς  προς  αυτά  δραστηριότητες και προγράμματα  που αποτελούν λειτουργική συνέχεια της Εκθέσεως «Θησαυροί του Αγίου Όρους».
Β. Η οργάνωση και λειτουργία ενός θεσμοθετημένου οργανισμού  μελέτης, έρευνας και προβολής του Αγίου Όρους και των ιστορικών μακραίωνων δεσμών  του με την πόλη της Θεσσαλονίκης.
Γ. Η οργάνωση και λειτουργία εκθέσεων που θα αναδεικνύουν τη μακρά μοναστική παράδοση του Αγίου Όρους, το  ρόλο εν  γένει  του  Ορθόδοξου  Μοναχισμού,  την ιστορική και πολιτιστική διαδρομή  του και  τη μεγάλη  πνευματική και πολιτιστική παρακαταθήκη και τη σύγχρονη αποστολή του Αγίου Όρους.
Δ. Η οργάνωση βιβλιοθήκης με το σύνολο, ει δυνατόν, των εκδόσεων, ελληνικών και ξένων, για το Άγιον Όρος,  τον Ορθόδοξο  Μοναχισμό  και το  Βυζαντινό Πολιτισμό.
Ε. Η οργάνωση συνεδρίων, ομιλιών, συμποσίων και άλλων εκδηλώσεων, που θα υποστηρίζουν και θα προβάλλουν τους σκοπούς της Αγιορειτικής Εστίας.
ΣΤ. Η έκδοση επιστημονικών εργασιών, μονογραφιών, καταλόγων, ανατύπων κλπ από τις βιβλιοθήκες των Ιερών Καθιδρυμάτων, τις εκδηλώσεις της Αγιορειτικής Εστίας ή τις επιμέρους συνεργασίες και ανατεθείσες μελέτες.
Ζ. Η οργάνωση και λειτουργία ειδικού χώρου «Επιτροπικού» της Ιεράς Κοινότητας εντός του κτιρίου της πρώην κλινικής Νεδέλκου, ο οποίος θα εξυπηρετεί τις ανάγκες επικοινωνίας της Ιεράς Κοινότητας και θα τελεί υπό την πλήρη και αποκλειστική αρμοδιότητά της.
Η. Η αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων, καθώς και η ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας με διεθνείς οργανισμούς αντιστοίχων δραστηριοτήτων.
Θ. Η ανάπτυξη κάθε άλλης συναφούς δραστηριότητας.

Ήδη ένα σημαντικό τμήμα των εκδηλώσεων της υλοποιεί τους σκοπούς της:
Η οργάνωση της μεγάλης Έκθεσης «Μανουήλ Πανσέληνος εκ του Ιερού Ναού του Πρωτάτου», με το μοναδικό έργο του αγιογράφου Μανουήλ Πανσέληνου, κορυφαίου εκπρόσωπου της Παλαιολόγιας αναγέννησης των Τεχνών (Απρίλιος – Σεπτέμβριος 2003)
Έκδοση σπάνιων και εξαντλημένων έργων, όπως η Ιστορία του Αγίου Όρους του Κοσμά Βλάχου (του 1903, σειρά Αθωνικά Ανάλεκτα αρ. 2 - 2005), η επανέκδοση του έργου του Gabriel Millet για τις επιγραφές Αθωνικών Μονών (του 1904, σειρά Αθωνικά Ανάλεκτα αρ. 1 - 2004) και η ειδική έκδοση «Ο Άγιος Δημήτριος στην Τέχνη του Αγίου Όρους» (2005).
Ετήσια λευκώματα με πολύτιμα μορφωτικά, επιστημονικά κείμενα και φωτογραφίες, κ.λ.π.
Καταγραφή – έκδοση των εικονογραφικών προγραμμάτων ναών του Αγίου Όρους.
Εκθέσεις φωτογραφίας, όπως αυτή του Αρχείου FRED BOISSONΝAS (1928-1930) και του φωτογράφου Γ. Πούπη από θρησκευτικές εκδηλώσεις στο Άγιο Όρος.

Η ΔΟΜΗ, Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Η Αγιορειτική Εστία διοικείται από 7μελές Διοικητικό Συμβούλιο υπό την προεδρεία του εκάστοτε Δημάρχου Θεσσαλονίκης. Έχει ως επίτιμο Πρόεδρο τον εκάστοτε Πρωτεπιστάτη του Αγίου Όρους. Από τα υπόλοιπα έξι μέλη του Συμβουλίου, τα τρία ορίζονται από τον Δήμο Θεσσαλονίκης και τα τρία από την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους. Τη θέση του Αντιπροέδρου καταλαμβάνει ένα από τα Ιεροκοινοτικά Μέλη του Συμβουλίου. Σε περίπτωση κωλύματος του Προέδρου, αυτός αναπληρούται από τον υπ΄ αυτού ορισθέντα εκπρόσωπο του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει την ευθύνη της διοίκησης της εταιρίας, το σχεδιασμό του προγράμματος των εκδηλώσεων της, τις σχέσεις με το Άγιον Όρος και το σύνολο των φορέων και οργανισμών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει τετραετή θητεία και ορίζεται στην αρχή της αναλήψεως των καθηκόντων της νέας δημοτικής αρχής.